تسمه برنجی | برنج تسمه
تسمه برنجی
تسمه برنجی یکی از متداول‌ترین و پرکاربردترین مصالح در صنایع مختلف است. این ماده به دلیل خواص مکانیکی و شیمیایی خاص خود، در تولید قطعات و اجزای مختلف استفاده می‌شود. در این مقاله، به بررسی دقیق ویژگی‌ها، انواع آلیاژها، کاربردها و جداول مربوط به تسمه‌های برنجی می‌پردازیم.
آشنایی با تسمه برنجی
تسمه برنجی معمولاً از آلیاژهای مس و روی ساخته می‌شود. این آلیاژها دارای ویژگی‌های خاصی هستند که آن‌ها را برای کاربردهای مختلف مناسب می‌سازد. برنج به دلیل خواص خوبی که دارد، در مقایسه با فلزات دیگر محبوبیت بالایی دارد.
تاریخچه استفاده از برنج
استفاده از برنج به دوران باستان برمی‌گردد. از آن زمان، این ماده به‌عنوان یک فلز سازنده در تولید سلاح‌ها، ابزارها و اشیاء تزئینی به کار می‌رفته است. برنج در عصر مدرن نیز به عنوان یک ماده اصلی در صنایع مختلف شناخته می‌شود.
خصوصیات کلی برنج
برنج به دلیل ترکیب مس و روی دارای خصوصیات زیر است:
- وزن سبک: برنج سبک‌تر از بسیاری از فلزات دیگر است.
- قابلیت شکل‌دهی عالی: این ماده به راحتی می‌تواند به اشکال مختلف تبدیل شود.
- هدایت الکتریکی خوب: برنج به‌خوبی جریان الکتریسیته را هدایت می‌کند.
۲. ویژگی‌های مکانیکی و شیمیایی
تسمه‌های برنجی معمولاً از آلیاژهای مختلف برنج تشکیل شده‌اند که هر یک ویژگی‌های خاص خود را دارند.
خواص مکانیکی
| ویژگی | مقدار |
| استحکام کششی | ۳۰۰ – ۵۰۰ مگاپاسکال |
| سختی | ۱۲۰ – ۱۵۰ برینل |
| درصد کشیدگی | ۲۰ – ۴۵ درصد |
| دمای ذوب | ۹۰۰ – ۱۰۰۰ درجه سانتی‌گراد |
توضیحات بیشتر درباره استحکام کششی
استحکام کششی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مکانیکی مواد است که نشان‌دهنده توانایی آن‌ها در تحمل نیروهای کششی بدون شکست است. برنج به‌دلیل ساختار کریستالی خود، استحکام کششی مناسبی دارد که آن را برای کاربردهای صنعتی مناسب می‌سازد.
سختی و اهمیت آن
سختی ماده نشان‌دهنده مقاومت آن در برابر فرورفتگی و سایش است. این ویژگی به‌ویژه در کاربردهای صنعتی که اجزاء در معرض سایش قرار دارند، بسیار مهم است. برنج با سختی بالا در تولید قطعات مقاوم در برابر سایش استفاده می‌شود.
خواص شیمیایی
| عنصر | درصد (%) |
| مس | ۵۵ – ۷۰ |
| روی | ۲۵ – ۴۵ |
| آهن | ۰.۰۲ – ۰.۲ |
| سرب | ۰.۰۲ – ۰.۳ |
| نیكل | ۰ – ۱۰ |
تأثیر ترکیب شیمیایی بر خواص
ترکیب شیمیایی برنج تأثیر مستقیم بر خواص آن دارد. به‌عنوان مثال، افزایش درصد مس باعث افزایش استحکام و هدایت الکتریکی می‌شود. در حالی که افزایش روی می‌تواند به بهبود خواص ضدخوردگی کمک کند.
انواع آلیاژهای برنج
آلیاژهای مختلف برنج هر یک کاربردهای خاصی دارند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:
برنج زرد
این نوع آلیاژ حاوی مس و روی است و به دلیل انعطاف‌پذیری و خواص خوبی که دارد، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. برنج زرد دارای خواص مکانیکی و شیمیایی خوبی است و در تولید قطعاتی که نیاز به دقت بالا دارند، به کار می‌رود.
برنج قرمز
برنج قرمز دارای محتوای بالای مس است و معمولاً برای تولید قطعات الکترونیکی و اجزای دکوری استفاده می‌شود. این آلیاژ به‌دلیل زیبایی ظاهری و خواص مکانیکی مناسب، در صنعت جواهرسازی نیز کاربرد دارد.
برنج نیکل‌دار
با افزودن نیکل به آلیاژ، ویژگی‌های ضدخوردگی و مقاومت در برابر سایش افزایش می‌یابد. این آلیاژ به طور گسترده در صنعت خودروسازی و تجهیزات دریایی استفاده می‌شود. به‌عنوان مثال، در ساخت اجزای موتورها و سیستم‌های لوله‌کشی کاربرد دارد.
برنج با درصد سرب بالا
این نوع برنج به‌خاطر خاصیت ماشین‌کاری عالی و مقاومت در برابر سایش به‌کار می‌رود. این آلیاژ در تولید قطعاتی که نیاز به دقت و کیفیت بالا دارند، مانند پیچ و مهره‌ها، کاربرد دارد.
کاربردهای تسمه برنجی
تسمه‌های برنجی به خاطر ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود در صنایع مختلفی کاربرد دارند. در اینجا به چند مورد از این کاربردها اشاره می‌شود:
صنعت ساختمان
- سیستم‌های لوله‌کشی: برنج به خاطر مقاومت در برابر خوردگی در لوله‌ها و اتصالات به کار می‌رود.
- اجزای دکوری: در نرده‌ها، لوازم روشنایی و دیگر اجزای دکوری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صنعت الکترونیک
- قطعات الکترونیکی: به دلیل هدایت الکتریکی خوب، در تولید سوکت‌ها و اتصالات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- تجهیزات صوتی: استفاده در دستگاه‌های صوتی به دلیل کیفیت صدای بالا و دوام.
صنعت خودروسازی
- قطعات خودرو: در تولید شیرها، اتصالات و دیگر اجزای خودرو به کار می‌رود.
- اجزای موتور: به‌عنوان مواد سازنده در سیستم‌های خنک‌کننده و دمایی.
صنعت ابزارآلات
- تولید ابزارهای دستی: در تولید پیچ و مهره‌ها، ابزارهای اندازه‌گیری و اجزای دیگر به کار می‌رود.
- ابزارهای برش: به‌عنوان مواد سازنده در ابزارهای برشی و مته‌ها.
صنعت جواهرسازی
- تولید زیورآلات: برنج به‌خاطر زیبایی ظاهری و قابلیت شکل‌دهی بالا، در ساخت زیورآلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صنعت دریایی
- اجزای تجهیزات دریایی: برنج به‌خاطر مقاومت در برابر خوردگی در محیط‌های دریایی، در ساخت لوله‌ها و اتصالات استفاده می‌شود.
مزایای استفاده از تسمه برنجی
تسمه‌های برنجی دارای مزایای فراوانی هستند که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
- مقاومت در برابر خوردگی: این ماده در شرایط مرطوب و خورنده به خوبی عمل می‌کند.
- قابلیت ماشین‌کاری: به راحتی قابل برش و شکل‌دهی است.
- زیبایی ظاهری: براقیت و رنگ خاص برنج به آن ظاهری زیبا می‌دهد.
- هدایت الکتریکی خوب: برنج به‌عنوان یک رسانای الکتریکی عمل می‌کند که در صنایع الکترونیک مهم است.
نگهداری و تعمیرات
برای افزایش طول عمر تسمه‌های برنجی، رعایت نکات زیر توصیه می‌شود:
- اجتناب از تماس با مواد شیمیایی خورنده: از مواد شیمیایی قوی خودداری کنید.
- تمیز کردن منظم: با استفاده از محلول‌های ملایم و غیرخورنده تمیز نگه دارید.
- نگهداری در مکان‌های خشک: برای جلوگیری از زنگ‌زدگی و خوردگی، تسمه‌ها را در مکان‌های خشک و دور از رطوبت نگهداری کنید.
کاربردهای خاص و نوآوری‌ها
در سال‌های اخیر، به‌دلیل پیشرفت‌های فناوری، کاربردهای جدیدی برای تسمه برنجی پیدا شده است. به‌عنوان مثال:
- تولید قطعات پزشکی: به‌دلیل خواص ضدباکتریایی برنج، در تولید برخی از ابزارهای پزشکی به کار می‌رود.
- فناوری‌های نوین: در زمینه تولید محصولات الکترونیکی هوشمند و مواد کامپوزیتی.
اندازه های مختلف
| اندازه | وزن | اندازه | وزن | اندازه | وزن | اندازه | وزن |
| 5*10 | 0.43 | 10*20 | 1.70 | 10*100 | 8.50 | 20*100 | 17.00 |
| 5*20 | 0.85 | 10*30 | 2.55 | 20*20 | 3.40 | 30*100 | 25.50 |
| 5*30 | 1.27 | 10*40 | 3.40 | 20*30 | 5.10 | 30*30 | 7.65 |
| 5*40 | 1.70 | 10*50 | 4.25 | 20*40 | 6.80 | 40*40 | 13.60 |
| 5*50 | 2.13 | 10*60 | 5.10 | 20*50 | 8.50 | 50*50 | 21.25 |
| 5*60 | 2.55 | 10*70 | 5.95 | 20*60 | 10.20 | 60*60 | 30.60 |
| 5*80 | 3.40 | 10*80 | 6.80 | 20*80 | 13.60 | 70*70 | 41.65 |